اشاره:
هفته‌اي که در آن قرار داريم مصادف است با هفته بزرگداشت نيروي انتظامي، نيرويي که با حجم زياد مسئوليت‌ها، کوشيده تا وظيفه خود را به نحو احسن انجام دهد اما اين حجم زياد وظايف و مسئوليت‌ها باعث شده تا اين نيرو مخاطبين زيادي هم داشته باشد که اين عده مسلماً انتظارات زيادي هم دارند، انتظاراتي که برآورده شدن آن به تأمين خواسته‌اي کلي‌تر يعني امنيت پايدار در همه عرصه‌ها مي‌انجامد، البته به واسطه اين مسئوليت سنگين و انتظارات فراوان از ناجا همواره نوک پيکان نقد و پرسش نيز به سوي اين نيرو بوده است و شايد اولين سازماني که همه گناهان را متوجه آن مي‌دانند نيز همين نيروي انتظامي باشد.
اما به رغم کمبود نيروي انساني و امکانات مادي، که ناجا از آن رنج مي‌برد مطالبات بحقي از ناجا وجود دارد که اين سازمان محترم موظف به اعاده آن است.
لذا همانطور که در ابتداي اين اشاره گفته شد اين هفته نام بزرگداشت نيروي انتظامي را به خود گرفته و بر همين اساس هم بايد به شکلي کلي به پيشرفت‌ها و زحمات و چالش‌هاي يک سال گذشته اين نيرو پرداخته شود. در اين راستا هفته‌نامه يالثارات الحسين(ع) هم بر آن شد تا با انجام گفتگو با مسئولين امرو فرماندهان ناجا ضمن اخذ گزارشي اجمالي از عملکرد اخير نيروي انتظامي، به نمايندگي از مردم متدين، مطالبات خود را هم مطرح نمايد. بدين منظور تلاش زيادي براي برقراري ارتباط با معاونت اجتماعي ناجا يعني سردار کارگر انجام پذيرفت که متأسفانه ايشان در اين هفته وقتي براي گفتگو با ما در نظر نگرفتند، سردار عبداللهي معاونت امنيتي و انتظامي ناجا هم به دليل اعزام به مأموريت در مرزها از دسترس هفته‌نامه دور بودند و سردار محمدي‌فر نماينده پارلماني ناجا هم تماس مکرر اين نشريه را بي‌پاسخ گذاشتند.
لذا با همه تلاشي که براي شنيدن صحبت‌هاي اهالي ناجا به خرج داديم موفق به اين امر نشديم و در نتيجه براساس قانون جبر براي آسيب‌شناسي عملکرد ناجا و بيان مطالبات خود ضمن گفتگو با يکي از کارشناسان مطلع، با دو تن از اعضاي کميسيون فرهنگي به بحث و تبادل‌نظر پرداختيم که نتيجه آن در ذيل مي‌آيد. به هر حال اميدواريم فرماندهان محترم ناجا در آينده‌اي نزديک وقتي را براي پاسخگويي به مسايل مطرح شده در اين صفحه، به اين هفته‌نامه اختصاص دهند.
محمدصادق کوشکي کارشناس مسائل فرهنگي و سياسي:
*آقاي کوشکي با وجود همه سعي و تلاشي که در انجام وظايف از سوي نيروهاي انتظامي شاهديم اما در مواردي که اتفاقا مطالبه زيادي هم در مورد آن وجود دارد شاهد عملکرد مقطعي و منقطع اين نيرو هستيم که همين مساله باعث عدم تاثير‌گذاري مثبت و پايدار در حوزه‌هاي مختلف امنيت علي الخصوص امنيت اخلاقي مي‌شود لذا در اين رابطه براي خوانندگان هفته‌نامه، تحليلي از دلايل اين اين ناکارآمدي نسبي ارائه دهيد.
- اگر بخواهيم عملکرد ناجا را مورد بررسي قرار دهيم بايد يک ارزيابي از بدو تأسيس اين نيرو از سال 1370 تاکنون داشته باشيم يعني سالي که چهار نيروي انتظامي با هم ادغام شدند. چهار نيرويي که پيش از آن تحت عناوين شهرباني جمهوري اسلامي، ژاندارمري جمهوري اسلامي، کميته انقلاب اسلامي و پليس قضايي مشغول به خدمت بودند.
اين در حالي است که 4 دستگاه انتظامي ياد شده وظايف بسيار متنوعي داشتند. مثلاً شهرباني از راهنمايي و رانندگي تا حفظ امنيت و همچنين تعقيب و دستگيري مجرمين در شهرها را عهده‌دار بود و ژاندارمري هم وظايف شهرباني را در حوزه خارج از شهرها انجام مي‌داد. در اين ميان کميته انقلاب اسلامي هم وظايف مشخصي را در خصوص حفظ ارزش‌هاي انقلاب اسلامي عهده‌دار بود. که از جمله آن مي‌توان مبارزه با فسادهاي اخلاقي و بي‌حجابي و همچنين ضدانقلاب و مواد مخدر را نام برد. در اين رابطه پليس قضايي هم به عنوان ضابط قضايي قوه قضائيه خدمت مي‌کرد.
اين در حالي بود که نيروي انتظامي جديدالتأسيس ميراث‌دار همه وظايف و اختيارات اين چهارسازمان شد که با يک حساب سرانگشتي مي‌توان گفت امروز ناجا 50 شرح وظيفه مختلف را عهده‌دار است.و طيف وظايف و تنوع اين وظايف در نيروي انتظامي آنقدر زياد است که به جرئت مي‌توان گفت در کشور هيچ سازماني با اين گستردگي و تنوع وظيفه را سراغ نداريم.
تنها يکي ازاين50 وظيفه‌اي که ازآن ياد کرديم موضوع مرزباني است و اين يعني اينکه ناجا بايد تمام مرزهاي آبي و خاکي جمهوري اسلامي را پاسداري و حراست نمايد.
خب همه مي‌دانيم که همين يک وظيفه به چه حجمي از نيرو، پشتيباني و لجستيک نياز دارد. اين در حالي است که شواهد حاکي است وظايف محوله به نيروي انتظامي ما در برخي کشورها توسط 15 سازمان مختلف انجام مي‌شود. به عنوان مثال در فرانسه 12 يا 13 پليس متفاوت وجود دارد که هر کدام يک عملکرد متفاوت و جداگانه دارند ضمن اينکه از لحاظ سازماني هم کاملاً از هم جدا هستند.
نکته مهم ديگري که در پيش فرض بررسي عملکرد نيروي انتظامي بايد به آن اشاره کنيم اين است که ما شاهد مراجعه عمومي به اين ارگان هستيم يعني تقريباً همه اقشار جامعه با نيروي انتظامي سر و کار دارند طيف وسيعي که از راهنمايي و رانندگي، اخذ گواهي عدم سوء پيشينه براي استخدام، گذرنامه براي خروج از کشور و يا حتي ارتباط با اداره اماکن را شامل مي‌شود و به نوعي بايد گفت اين سازمان پيشاني نظام در مواجهه با مردم است. به همين دليل است که ما مي‌توانيم ادعا کنيم رفتار ناجا به عنوان نماينده نظام در ميان اقشار مختلف بر روي آنها تأثيرگذار خواهد بود.
به عنوان يک جمع‌بندي تا اين جاي بحث اگر بخواهيم براي ناجا دوچالش نام ببريم بايد طيف وسيع شرح وظايف و همه شمولي يا همگاني بودن اين سازمان را مورد اشاره قرار دهيم.
اين درحالي است که پس از قرار دادن اين دو نکته در کنار هم، ما به حساسيت و اهميت عملکرد ناجا پي مي‌بريم که در واقع مي‌توان گفت آبرو و حيثيت نظام جمهوري اسلامي وابستگي زيادي به آن پيدا مي‌کند. اين مسأله به اين مفهوم است که سوء عملکرد احتمالي ناجا طيف وسيعي از جامعه را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. مثلاً امنيت به عنوان يک بسترساز براي فعاليت‌هاي اجتماعي اگر دچار خدشه شود همه فعاليت‌هاي اجتماعي را دچار خدشه خواهد کرد.
با تفاسيري که شرح داده شد به عقيده بنده تنها يک عامل است که مي‌تواند باعث عملکرد بهينه ناجا و کارآمد آن باشد. و من اين عامل را چيزي جز نيروي انساني با کيفيت نمي‌دانم هر چند که در اين ميان نمي‌توان از مسايلي چون کمبود بودجه و امکانات و همچنين عدم توجه کافي به اين سازمان غافل شد. عدم توجهي که در همه ادوار و همه دولت‌ها مشهود بوده و هست، ضمن آنکه بايد گفت متأسفانه پليس از لحاظ اجتماعي هم داراي شأنيات لازم نيست يعني جامعه احترام لازم را براي پليس قائل نيست.
اما همه اين کاستي‌ها در حالي است که من معتقدم ناجا تنها با استفاده از نيروي کارآمد مي‌تواند به آن نائل آيد. و اين مهم پديد نمي‌آيد مگر با استخدام بهترين‌هاي جامعه، که متأسفانه بايد بگويم امروز شاهد حضور چنين نيروهايي در بدنه نيروي انتظامي نيستيم.
* به نظر شما چرا ناجا از جذب نيروهاي کارآمد ناتوان است؟
- اين برمي‌گردد به عدم وجود جاذبه در نيروي انتظامي، البته با پيش کشيدن بحث ناکارآمدي به هيچ وجه نمي‌خواهيم زحمات کادر اين سازمان را نفي کنيم اما بايد گفت که زحمتکش بودن نيروها به تنهايي کفايت نمي‌کند.
* لطفاً بيشتر توضيح دهيد.
- ببينيد همانطور که سلامت جسمي و عقلي و همچنين استانداردهاي فرهنگي براي استخدام کادر نيروي انتظامي لازم است، التزام عملي اين افراد به نظام و انقلاب بايد به عنوان يک اصل محوري و مهم‌ترين موضوع مورد توجه قرار بگيرد. يعني پرسنل نيروي انتظامي بايد به اين مسأله واقف باشند که هر قدمي برمي‌دارند ممکن است به نفع يا ضرر نظام جمهوري اسلامي ايران تمام شود و با همين ديدگاه هم در اين دستگاه به خدمت مشغول شوند و در همين راستا بايد ضمن وقوف کامل به قانون بيشترين پايبندي به آن را هم داشته باشند. اما متأسفانه در عمل چنين نيست.
* مگر شما مصاديقي سراغ داريد که اصول ياد شده زير پا گذاشته شده باشد؟
- بله مثلاً ما شاهد برپايي همايش‌هايي از سوي نيروي انتظامي هستيم که متأسفانه خانواده برخي پرسنل ناجا حجاب اسلامي را جدي نمي‌گيرند و شاهد عدم رعايت شرع و قانون در رابطه با حجاب توسط خانواده‌هاي اين بزرگواران هستيم که اين حکايت از عدم توجيه آنان نسبت به حدود شرعي و قانون دارد. يعني در حالي که بدحجابي در قانون ما جرم محسوب مي‌شود خانواده مجري قانون خود به اين جرم مبادرت مي‌ورزد. حالا به نظر شما چنين پرسنلي مي‌توانند حافظ حدود شرعي و قانون در مورد حجاب در جامعه باشند؟
* شما ريشه اين عدم پايبندي را کجا مي‌بينيد؟
- به عقيده من بسياري از کساني که براي خدمت به ناجا مراجعه مي‌کنند با اين ديدگاه به اين نيرو مي‌آيند که صرفاً شغلي داشته باشند. يعني يک ديدگاه کارمندي به اشتغال در ناجا دارند. اين در حالي است که مطابق فرمايش مقام معظم رهبري بايد وظيفه و دغدغه اصلي پرسنل ناجا حفظ ارزش‌ها باشد.
* آقاي دکتر ما شاهد يک مسأله ديگر هم هستيم و آن اينکه دايره استخدام نيروي انتظامي همواره مشغول استخدام است اما متقاضي کمي به آن مراجعه مي‌کنند يعني اين طور مي‌خواهم بگويم که با وجود آماري که از بيکاري سراغ داريم باز هم عده‌اي که براي کار به ناجا مراجعه مي‌کنند کمتر از ميزاني است که ناجا نياز دارد!
- بحث بنده هم همين جاست که ناجا نتوانسته براي نيروهاي با کيفيت و باسواد جذابيت ايجاد کند و عمدتاً شاغلين در اين سازمان از استان‌هايي هستند که بالاترين آمار بيکاري را دارند.
* چرا ناجا نتوانسته براي افراد خبره و توانمند جذاب باشد؟
- اين به دليل عملکرد ضعيف اين نيرو در سال‌هاي اخير است که باعث شده شأن اين نيرو در سطح جامعه تنزل پيدا کند. مثلاً کافي است عده بسيار معدودي از پرسنل نيروي انتظامي اقدام به اخذ رشوه نمايند. سوء عمل همين عده محدود عملکرد کل پرسنل ناجا که از اين جرم مبري هستند را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد. لذا همانطور که در ابتداي بحث گفتم از آنجا که کل جامعه با اين نيرو سر و کار دارند يک تخلف کوچک از عده‌اي قليل به سرعت با بزرگ‌نمايي به همه جامعه تعميم مي‌يابد. و اين باعث ايجاد بي‌اعتمادي مي‌شود. اين در حالي است که نه گزينش نيروي انتظامي سعي در جذب نيروهاي کارآمد دارد و نه حتي دوره‌هاي آموزشي نيروهاي جذب شده داراي کيفيت مناسب است و به همين دليل ما شاهد بازتوليد ناکارآمدي توسط نيروي انتظامي هستيم. و اين ناکارآمدي باعث شده بسياري از اين نيروها نه خود را نماينده نظام و انقلاب بدانند و نه انگيزه‌اي براي حفظ ارزش‌هاي انقلاب داشته باشند بلکه صرفاً براي امرار معاش به کار در ناجا مشغول شوند.
* به نظر شما اين معضل به مشکلات مالي و عدم تأمين مالي پرسنل در طول خدمت برنمي‌گردد.
- به هيچ وجه! در اين رابطه من براي شما يک مثال مي‌زنم، دستمزد نيروهاي آموزش و پرورش تفاوت چنداني با حقوق و دستمزد نيروهاي ناجا ندارد و يا مثلاً پرستاران با وجود فشار کاري بالايي که دارند از حقوق دريافتي کمي هم برخوردارند اما خللي که در خدمت‌رساني معلمين وپرستاران مشاهده مي‌شود بسيار کمتر از پرسنل ناجاست.
*شما مصاديقي هم از بي‌توجهي به انجام وظيفه توسط پرسنل ناجا ديده‌ايد؟
بله در اين مورد چند مثال که خودم شاهد آن بودم براي شما مي‌گويم: مثلا وقتي در فرودگاه مهرآباد از يک مأمور زن درخواست کردم با چند فقره از زناني که عملاً دست به کشف حجاب زده بودند برخورد کند، آن مأمور خانم عنوان کرد که من تا به حال چند بار اين کار را انجام داده‌ام و توبيخ شدم يا مثلاً در ايستگاه راه‌آهن مشهد خاتمي کشف حجاب کرده بود که من اين مسأله را به اطلاع يک درجه‌دار پليس رساندم و او گفت من نان زن و بچه‌ام را به خاطر برخورد با اين خانم قطع نمي‌کنم! يا مثلاً در فرودگاه شيراز به خانمي که کشف حجاب کرده بود تذکر دادم و ضمن آن به چند مأمور ناجا هم متوسل شدم که آنها با تعجب به من مي‌گفتند مگر اين مسأله جرم است که ما دخالت کنيم! برآيند حرف بنده از ذکر اين مثال‌ها اين است که اگر پرسنل نيروي انتظامي برداشت ديني و وظيفه‌اي از انجام وظيفه خود داشتند ما شاهد اين صحنه‌ها نبوديم.
* آقاي دکتر فرماندهان نيروي انتظامي معتقدند کارشکني ساير دستگاه‌ها و از همه مهم‌تر دولت باعث انفعال اين چنيني ناجا شده است.
- ببينيد حمايت بالادستي‌ها از نيروي انتظامي را خود ناجا بايد ايجاد کند. يعني اگر ما شاهد عدم حمايت دولت يا ساير ارگان‌ها از نيروي انتظامي هستيم به دليل عدم اقتدار فرماندهان اين نيروست. وقتي کيفيت خدمت‌رساني ناجا در مقاطع مختلف افزايش يافت، از حمايت مردمي برخوردار خواهد شد و وقتي از حمايت مردمي برخوردار شود مي‌تواند با قدرت از ارگان‌هاي بالادستي مثل دولت تقاضاي امکانات و بودجه کند و از آن طرف خدمت مطلوب باعث بهبود وجهه اين نيرو در بين عموم و جذب نيروهاي کارآمد جامعه خواهد شد. اين در حالي است که الان به دليل کمبود نيروي انساني مشاغل بسيار مهمي در ناجا بر دوش نيروهاي وظيفه است که به هيچ عنوان نه از انگيزه کاري برخوردار هستند، و نه آموزش کافي براي انجام وظايف محوله ديده‌اند.
* خب ناجا چطور مي‌تواند کيفيت عملکرد خود را ارتقاء بدهد.
- وقتي ناجا قدرت دارد در يک شب همه اشرار تهران را دستگير کند چرا به اين کار ادامه نمي‌دهد؟ آيا با تداوم اين کار نيروي انتظامي به يک نيروي معتمد مردم تبديل نخواهد شد؟ آن موقع است که اشتغال در ناجا باعث افتخار بسياري از نيروهاي ارزشي مي‌شود. يک راهبرد ديگر براي بالا بردن کيفيت عملکرد ناجا برون‌سپاري است به اين مفهوم که نيروي انتظامي آن بخش از وظايف خود که غير حاکميتي محسوب مي‌شود را به ساير بخش‌ها واگذار کند. تا با سبک شدن حجم وظايفي که قابل برون‌سپاري است ناجا به ارائه خدمات با کيفيت در مسايل مهم‌تر بپردازد.
* اما برخي موکدا معتقدند ناهماهنگي و چندصدايي ساير دستگاه‌ها مثل مواضع اخير رييس‌جمهور در قبال اجراي قانون عفاف و حجاب مانع از ارائه خدمات با کيفيت توسط ناجاست.
- ببينيد فرماندهي ناجا تحت فرمان رهبري است و رهبري شرح وظايف اين دستگاه را تعيين کرده و سخنان رئيس‌جمهور نمي‌تواند مانع از عملکرد ناجا در قبال بي‌حجابي باشد. و من در اين مورد معتقدم ناجا به دليل اينکه مترصد بود تا از زيربار اين مسئوليت شانه خالي کند، دستور رئيس‌جمهور را بهانه‌اي قرار داد تا به طور کلي خود را از اين مسأله کنار بکشد. چرا که اصولاً تمايلي براي انجام مسئوليت‌هاي دردسرساز ندارند.
بهروزجعفري نماينده سميرم و عضو کميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي:
*آقاي جعفري اين هفته، هفته نيروي انتظامي است اما کميسيون فرهنگي در موارد محدودي به عملکرد ناجا نظارت دارد که يکي از اين موارد بخشي از وظيفه ناجا در قبال اجراي قانون عفاف و حجاب است که متاسفانه با وجود همه تاکيدهاي موجود و مطالبه عمومي، شاهد توقف کامل آن هستيم. لطفا بفرماييد مجلس تا کنون در اين مورد از ناجا مطالبه‌اي نداشته؟
سوال شما صرفاً در مورد عملکرد نيروي انتظامي در قبال طرح عفاف و حجاب است اما بايد گفت اين قانون که از سال 84 توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيده متوجه بيست و چند سازمان و وزارتخانه و نهاد است. يعني اينکه اگر نيروي انتظامي عملکرد سلبي خود را بعد از مدتي متوقف کرده درا رتباط با ساير بخش‌هاي مسئول در قبال قانون عفاف و حجاب مي‌شود.
* چطور عملکرد سلبي به عملکرد ساير بخش‌ها گره خورده؟
- ببينيد نيروي انتظامي تا به حال در چند مقطع گشت‌هاي ارشاد را راه‌اندازي کرده و با مظاهر فساد و بي‌حجابي هم برخورد نموده اما بعد از مدتي دستگاه‌هاي ديگر وارد ميدان مي‌شوند و با موضع‌گيري خود در کار ناجا ايجاداخلال مي‌کنند.
* اما کار نيروي انتظامي نبايد با اعلام مواضع ساير دستگاه‌ها دچار خدشه شود چون اصلاً ارتباطي به هم ندارند.
- بله اما بالاخره بايد يک عزم واحد بين همه دستگاه‌ها وجود داشته باشد تا ناجا بتواند وظيفه خود را به درستي انجام دهد. الان وضع به گونه‌اي شده که در مورد يک قانون همه‌گير (عفاف و حجاب) همه از نيروي انتظامي انتظار دارند به وظيفه خود عمل کند. در حالي که دستگاه‌هاي موظف در اين زمينه کنار گود نشسته‌اند و نه تنها به وظيفه خود عمل نمي‌کنند. بلکه تبديل به منتقد عملکرد ناجا هم شده‌اند.
*اما همه مي‌دانيم که حضرت آقا در موارد متعددي از جمله ديدارشان با نمايندگان مجلس صراحتاً فرموده بودند که نيروي انتظامي بايد با قدرت با مظاهر فساد و بدحجابي برخورد کند.
- بله امر مقام معظم رهبري مطاع است و نيروي انتظامي هم موظف است اين دستورات را اجرا کند اما بحث اينجاست که ابزار و لوازم کار بايد فراهم باشد. مثلاً وقتي ديدگاه وزارت کشور و رئيس‌جمهور در مورد برخورد با بي‌حجابي همخواني ندارد، چطور مي‌توان از نيروي انتظامي انتظار عملکرد مطلوب داشت؟
اين در حالي است که عدم انسجام در دستگاه‌ها، پذيرش مردمي را پايين مي‌آورد يعني مشکلي که ممکن است در صورت حمايت دستگاه‌هاي مسئول با يک تذکر لساني حل شود، به دليل عدم حمايت از عملکرد سلبي ناجا ممکن است به محاکم قضايي کشيده شده و به صدور احکامي بسيار شديدتر بيانجامد.
* کميسيون فرهنگي در اين مورد چه کار مي‌کند؟
- ما الان نزديک به 4 ماه است که اين مسأله را در دستور کار داريم و جلسات مستمري با وزارت ارشاد، کشور و همين‌طور نيروي انتظامي داشته‌ايم.
* اين جلسات چه نتيجه‌اي در بر داشت؟
- وزير کشور در اين مورد طرف سوال واقع شد و مدعي شد که طرحي در وزارت کشور تحت عنوان حفظ حريم امنيتي شهروندان تهيه شده و کميسيون فرهنگي هم بلافاصله کميته‌اي تشکيل داد که به وزارت کشور رفتند و طرح را مورد بررسي قرار دادند. خوشبختانه طرح جامع و خوبي هم بود که بررسي کم و کيف آن در اين فرصت اندک نمي‌گنجد لذا کميسيون فرهنگي طرح عفاف و حجاب را به شکلي جامع در نظر مي‌گيرد و نه صرفاً از جنبه سلبي آن.
* الان نيروي انتظامي در ارتباط با جمع‌آوري آنتن‌هاي ماهواره چکار مي‌کند؟ آيا گزارشي به کمسيون فرهنگي ارسال کرده است؟
- نيروي انتظامي در محيط‌هاي کوچک عملکرد مطلوب‌تري نسبت به کلان شهرها داشته است، اما بايد گفت در شهرهاي بزرگ اين معضل تقريباً به شکل رها شده درآمده است. و اين انتقاد را بنده هم وارد مي‌دانم، الان در شهرهايي مثل تهران و اصفهان تجهيزات ماهواره‌اي به راحتي خريد و فروش و نصب مي‌شود.
* به نظر شما بالاخره چکار بايد کرد؟ بايد به بهانه کار فرهنگي به ناجا حق بدهيم؟
- بنده هم معتقدم کار سلبي لازم است و تنها دم زدن از کار فرهنگي يعني اينکه ما نمي‌خواهيم کار انجام دهيم. شما الان آنتن‌هاي بشقابي را در روي پشت بام‌ها مي‌بينيد و انتظار داريد که ناجا آنها را جمع‌آوري کند که انتظار بحق و قانوني هم هست، اما بنده مطلعم اخيراً دستگاه‌هاي کوچکي وارد بازار شده که بدون علامت و نشانه‌اي در روي پشت بام امواج ماهواره‌ها را دريافت مي‌کند. در اين مورد نيروي انتظامي مي‌خواهد چه کار کند آيا مي‌تواند وارد همه خانه‌ها بشود؟
سيدعلي حسيني نماينده نيشابور و عضو کميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي:
*آقاي حسيني مدتي است شاهد انفعال ناجا در انجام وظيفه‌اش در قبال قانون عفاف و حجاب هستيم دليل اين بي تحرکي از نظر شما چيست؟
عفاف و حجاب يکي از مشخصه‌هاي اصلي فرهنگ اسلامي است و در هر جامعه‌اي که فرهنگ اسلامي غالب باشد و مردم مسلمان در آن مشغول به زندگي باشند و حاکميت هم براساس انديشه‌هاي اسلامي باشد. مسلماً مقوله عفاف و حجاب به عنوان يکي از مهم‌ترين شاخصه‌هاي حکومت اسلامي بايد مورد توجه مسئولين قرار بگيرد. در اين راستا نيروي انتظامي هم به عنوان ضابط قوه قضائيه ماموريت دارد با ناهنجاري‌ها و مظاهر فساد و بي‌حجابي برخورد داشته باشد. اما بنده معتقدم از آنجايي که پديده بي‌حجابي يک مقوله فرهنگي است برخورد با آن هم بايد فرهنگي باشد. در اين راستا ما نياز به تربيت فرزندان، معرفي نتايج رعايت عفاف و حجاب و همچنين معرفي نتايج و عوارض عدم رعايت عفاف و حجاب در جامعه هستيم، لذا در اين راستا بنده معتقدم ما نتوانسته‌ايم نهادهاي متولي امر در اين زمينه‌ها را به فعاليت وا داريم و آنها را مديريت کنيم. براين اساس بنده معتقدم بسياري از نهادهاي جلوتر از نيروهاي انتظامي وجود دارد که در درجه اول آنها بايد کار خود را درست انجام دهند. نهادهايي مثل خانواده و آموزش و پرورش و آموزش عالي و همچنين حوزه‌هاي علميه، رسانه‌ها و از همه مهم‌تر رسانه ملي در اين مورد بايد فعال شوند و ما تربيت را بايد از نقطه صفر شروع کنيم.
پس اگر ما در مقاطعي که نام بردم خوب عمل کنيم، آن وقت اولويت در عمل به قانون عفاف و حجاب براي ما برخورد سلبي توسط نيروي انتظامي نخواهد بود. ونيروي انتظامي تنها در مواردي وارد ميدان خواهد شد که بي‌حجابي عامدانه انجام مي‌شود و قصد صدمه زدن به فرهنگ عمومي را دارد. که اين شامل کانونهاي سازمان‌يافته و مغرض مي‌شود و مسلما در اين مقاطع برخورد نيروي انتظامي بايد شديد و قاطع باشد. در اين راستا معتقدم دوره اينکه ما تقصيرها را به گردن يک دستگاه بيندازيم و آن دستگاه هم جاي ديگر را مقصر بداند به پايان رسيده و همه بايد احساس خطر بکنيم؛ چرا که پديده بدحجابي مثل موريانه نهاد و بنيان خانواده‌ها را مورد هجمه قرار داده است. ضمن اينکه معتقدم غير از موارد سازمان يافته عملکرد خشن راه به جايي نخواهد برد.
* اما حاج‌آقا! همين موارد سازمان يافته که شما مي‌فرماييد، را بنده در تمام سطح شهر مشاهده مي‌کنم. به جد مي‌توانم بگويم بارها شاهد کشف حجاب بوده‌ام به طوري که فکر مي‌کنم کم کم داريم به مرحله عادي‌سازي در اين مورد مي‌رسيم، اين در حالي است که تاکنون هيچ گونه اثري از نيروي انتظامي در برخورد با مواردي که خودم شاهد بوده‌ام نديده‌ام!
بله، در اين مورد بايد گفت مشکلي که از همان ابتداي پيگيري کميسيون فرهنگي مشهود بود عدم هماهنگي نيروي انتظامي و دولت بود که به وضوح مشاهده شد. به صورتي که آقاي رئيس‌جمهور در يک مصاحبه تلويزيوني جملاتي را بيان کردند مبني بر اينکه دولت تمايل و اعتقادي به برخورد خشن با بدحجابي ندارد و از سوي ديگر فرمانده نيروي انتظامي معتقد بود که بايد با مظاهر بدحجابي برخورد شود. اعضاي کميسيون به شدت به اين ناهماهنگي معترض بودند و ما اعلام کرديم که پديده بي‌حجابي مساله‌اي نيست که در حاکميت ما در مورد آن چند صدايي و تعاريف مختلف وجود داشته باشد که البته اين اختلافات کاهش پيدا کرد اما اينکه شما مي‌فرماييد در مواردي که شاهد بوده‌ايد ناجا منفعل است، فکر مي‌کنم به اين دليل باشد که هنوز بين اين نهادهاي تصميم گيرنده و مجري، وحدت رويه لازم ايجاد نشده است.
* آقاي حسيني! بدنه مذهبي کشور هم به قانون آگاه است و هم از سلسله مراتب کشوري و لشکري آگاهي دارد و هم وقايع را جزء به جزء رصد مي‌کند! يعني مي‌خواهم بگويم همه ما خوب مي‌دانيم که فرمانده نيروي انتظامي از نظر قانوني تنها به شخص مقام معظم رهبري پاسخگوست و ايشان هم بارها موکدا فرموده‌اند نيروي انتظامي قاطعانه بايد با مظاهر بي‌حجابي برخورد کند. الان به نظر مي‌رسد که مخالفت دولت بهانه‌اي شده براي ناجا تا از خدا خواسته دست به يک انفعال بزند تا از هزينه‌هايي که در صورت اجرا برايش ايجاد مي‌شود در امان بماند و لذا بنده به عنوان يک شخص آگاه نظر حضرت عالي را قبول نمي‌کنم!
- ببينيد، همان طور که گفتيد اجراي قانون عفاف و حجاب توسط نيروي انتظامي هزينه دارد. غير از فحش و بد و بيراهي که بدحجاب‌ها مي‌دهند يک مساله ديگر هم در بين است يعني اينکه اگر برخوردي صورت بگيرد مي‌گويند پس چطور رئيس‌جمهور گفته برخورد صورت نگيرد؟ مردم که اطلاع از مسائل قانوني ندارند و اين ناهماهنگي و چند صدايي يک تعارض به وجود مي‌آورد.
* يعني شما مي‌فرماييد ما بينات واضح و دستورات قرآن را زمين بگذاريم براي خشنودي خلق خدا؟ ما بايد ببينيم علت اصلي کجاست که نيروي انتظامي يک مصاحبه تلويزيوني رئيس‌جمهور را بهانه کرده و کار را تعطيل کرده است؟
عرض بنده هم همين بود که اگر بي‌حجابي حتي در داخل اتومبيل مشهود باشد، ناجا بايد برخورد کند اما يک مسئله هست و آن اينکه وقتي مسئولين در يک جلسه کنار هم قرار مي گيرند نبايد دچار اختلاف باشند وگرنه هم از لحاظ شرع و هم از لحاظ قانون چشم نيروي انتظامي بايد به اشاره رهبري باشد؛ گيرم که آقاي رئيس‌جمهور در يک مصاحبه حرفي هم زده باشد!
به هر حال من معتقدم تشتت آراء باعث سردرگمي مردم و زير سوال رفتن اقتدار نيروهاي مسئول مي‌شود.
* آقاي حسيني برخي صاحبنظران معتقدند علت انفعال ناجا فقر نيروي کارآمد در بدنه ناجاست. شما در اين مورد چه نظري داريد؟
-بنده اين نظر را به صورت جزئي تاييد مي‌کنم، مثلا در بخش پيشگيري که شامل کارهاي فرهنگي و اجتماعي مي‌شود، نياز به کارشناسان مجرب و صاحبنظري داريم که در امر پيشگيري از مفاسد و جرم موثر باشند و ارتباطات موثري رابا سازمان‌هاي فرهنگي برقرار کند و چون نيروي انتظامي بيشترين ارتباط را با جرم و جنايت و مفاسد دارد، اطلاعات موثق و وسيعي هم در اين رابطه در اختيار دارد و انتظار مي‌رود بر پايه اين اطلاعات راهکارهاي بروز و موثري براي جلوگيري از اين موارد ارائه کند که به عقيده من در اين بخش نيروي انتظامي فاقد کارشناسان خبره مي‌باشد.
* در پايان بحث اگر نکته‌اي مغفول مانده بفرماييدو اگر مشکل و معضلي مربوط به نيروي انتظامي وجود دارد اعلام کنيد.
-اولا من اين هفته را به همه پرسنل شريف و زحمتکش ناجا تبريک عرض مي‌کنم و آرزوي موفقيت براي همه اين عزيزان دارم اما در مورد مشکل و معضل بايد عرض کنم با توجه به اينکه حوزه انتخابيه ما(نيشابور) در شرق کشور قرار دارد به عنوان مدخل قاچاقچيان مواد مخدر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و جوانان هم در دسترس اين پديده شوم قرار دارند. لذا يکي از درد دلهاي مردم با ما مسئولين اعتراض به ناهماهنگي نيروي انتظامي و قوه قضاييه است.
به اين شکل که نيروي انتظامي يک قاچاقچي حرفه‌اي را دستگير مي کند اما قوه قضاييه بعد از يکي دو شب بازداشت يا فرد مزبور را آزاد مي کند و يا به دست زندان‌هاي روز آزاد مي‌سپارد. يعني اينکه فرد روز آزاداست و شب براي حضور و غياب به زندان مراجعه مي‌کند و در خلال روز به ادامه همان اعمال مجرمانه خود مي‌پردازد که اين مسئله براي ما دو معضل ايجاد کرده، يکي اينکه اين شيوه مجازات نه تنها باعث تنبيه مجرم نمي‌شود بلکه او را جري‌تر مي‌کند و از طرف ديگر بقيه را نيز در معرض وسوسه قرار مي‌دهد. به اين شکل وقتي مماشات با تبهکاران را مشاهده مي‌کنند آنها نيز به سمت اين گونه اعمال تمايل پيدا مي‌کنند.
هفته‌اي که در آن قرار داريم مصادف است با هفته بزرگداشت نيروي انتظامي، نيرويي که با حجم زياد مسئوليت‌ها، کوشيده تا وظيفه خود را به نحو احسن انجام دهد اما اين حجم زياد وظايف و مسئوليت‌ها باعث شده تا اين نيرو مخاطبين زيادي هم داشته باشد که اين عده مسلماً انتظارات زيادي هم دارند، انتظاراتي که برآورده شدن آن به تأمين خواسته‌اي کلي‌تر يعني امنيت پايدار در همه عرصه‌ها مي‌انجامد، البته به واسطه اين مسئوليت سنگين و انتظارات فراوان از ناجا همواره نوک پيکان نقد و پرسش نيز به سوي اين نيرو بوده است و شايد اولين سازماني که همه گناهان را متوجه آن مي‌دانند نيز همين نيروي انتظامي باشد.
اما به رغم کمبود نيروي انساني و امکانات مادي، که ناجا از آن رنج مي‌برد مطالبات بحقي از ناجا وجود دارد که اين سازمان محترم موظف به اعاده آن است.
لذا همانطور که در ابتداي اين اشاره گفته شد اين هفته نام بزرگداشت نيروي انتظامي را به خود گرفته و بر همين اساس هم بايد به شکلي کلي به پيشرفت‌ها و زحمات و چالش‌هاي يک سال گذشته اين نيرو پرداخته شود. در اين راستا هفته‌نامه يالثارات الحسين(ع) هم بر آن شد تا با انجام گفتگو با مسئولين امرو فرماندهان ناجا ضمن اخذ گزارشي اجمالي از عملکرد اخير نيروي انتظامي، به نمايندگي از مردم متدين، مطالبات خود را هم مطرح نمايد. بدين منظور تلاش زيادي براي برقراري ارتباط با معاونت اجتماعي ناجا يعني سردار کارگر انجام پذيرفت که متأسفانه ايشان در اين هفته وقتي براي گفتگو با ما در نظر نگرفتند، سردار عبداللهي معاونت امنيتي و انتظامي ناجا هم به دليل اعزام به مأموريت در مرزها از دسترس هفته‌نامه دور بودند و سردار محمدي‌فر نماينده پارلماني ناجا هم تماس مکرر اين نشريه را بي‌پاسخ گذاشتند.
لذا با همه تلاشي که براي شنيدن صحبت‌هاي اهالي ناجا به خرج داديم موفق به اين امر نشديم و در نتيجه براساس قانون جبر براي آسيب‌شناسي عملکرد ناجا و بيان مطالبات خود ضمن گفتگو با يکي از کارشناسان مطلع، با دو تن از اعضاي کميسيون فرهنگي به بحث و تبادل‌نظر پرداختيم که نتيجه آن در ذيل مي‌آيد. به هر حال اميدواريم فرماندهان محترم ناجا در آينده‌اي نزديک وقتي را براي پاسخگويي به مسايل مطرح شده در اين صفحه، به اين هفته‌نامه اختصاص دهند.
محمدصادق کوشکي کارشناس مسائل فرهنگي و سياسي:
*آقاي کوشکي با وجود همه سعي و تلاشي که در انجام وظايف از سوي نيروهاي انتظامي شاهديم اما در مواردي که اتفاقا مطالبه زيادي هم در مورد آن وجود دارد شاهد عملکرد مقطعي و منقطع اين نيرو هستيم که همين مساله باعث عدم تاثير‌گذاري مثبت و پايدار در حوزه‌هاي مختلف امنيت علي الخصوص امنيت اخلاقي مي‌شود لذا در اين رابطه براي خوانندگان هفته‌نامه، تحليلي از دلايل اين اين ناکارآمدي نسبي ارائه دهيد.
- اگر بخواهيم عملکرد ناجا را مورد بررسي قرار دهيم بايد يک ارزيابي از بدو تأسيس اين نيرو از سال 1370 تاکنون داشته باشيم يعني سالي که چهار نيروي انتظامي با هم ادغام شدند. چهار نيرويي که پيش از آن تحت عناوين شهرباني جمهوري اسلامي، ژاندارمري جمهوري اسلامي، کميته انقلاب اسلامي و پليس قضايي مشغول به خدمت بودند.
اين در حالي است که 4 دستگاه انتظامي ياد شده وظايف بسيار متنوعي داشتند. مثلاً شهرباني از راهنمايي و رانندگي تا حفظ امنيت و همچنين تعقيب و دستگيري مجرمين در شهرها را عهده‌دار بود و ژاندارمري هم وظايف شهرباني را در حوزه خارج از شهرها انجام مي‌داد. در اين ميان کميته انقلاب اسلامي هم وظايف مشخصي را در خصوص حفظ ارزش‌هاي انقلاب اسلامي عهده‌دار بود. که از جمله آن مي‌توان مبارزه با فسادهاي اخلاقي و بي‌حجابي و همچنين ضدانقلاب و مواد مخدر را نام برد. در اين رابطه پليس قضايي هم به عنوان ضابط قضايي قوه قضائيه خدمت مي‌کرد.
اين در حالي بود که نيروي انتظامي جديدالتأسيس ميراث‌دار همه وظايف و اختيارات اين چهارسازمان شد که با يک حساب سرانگشتي مي‌توان گفت امروز ناجا 50 شرح وظيفه مختلف را عهده‌دار است.و طيف وظايف و تنوع اين وظايف در نيروي انتظامي آنقدر زياد است که به جرئت مي‌توان گفت در کشور هيچ سازماني با اين گستردگي و تنوع وظيفه را سراغ نداريم.
تنها يکي ازاين50 وظيفه‌اي که ازآن ياد کرديم موضوع مرزباني است و اين يعني اينکه ناجا بايد تمام مرزهاي آبي و خاکي جمهوري اسلامي را پاسداري و حراست نمايد.
خب همه مي‌دانيم که همين يک وظيفه به چه حجمي از نيرو، پشتيباني و لجستيک نياز دارد. اين در حالي است که شواهد حاکي است وظايف محوله به نيروي انتظامي ما در برخي کشورها توسط 15 سازمان مختلف انجام مي‌شود. به عنوان مثال در فرانسه 12 يا 13 پليس متفاوت وجود دارد که هر کدام يک عملکرد متفاوت و جداگانه دارند ضمن اينکه از لحاظ سازماني هم کاملاً از هم جدا هستند.
نکته مهم ديگري که در پيش فرض بررسي عملکرد نيروي انتظامي بايد به آن اشاره کنيم اين است که ما شاهد مراجعه عمومي به اين ارگان هستيم يعني تقريباً همه اقشار جامعه با نيروي انتظامي سر و کار دارند طيف وسيعي که از راهنمايي و رانندگي، اخذ گواهي عدم سوء پيشينه براي استخدام، گذرنامه براي خروج از کشور و يا حتي ارتباط با اداره اماکن را شامل مي‌شود و به نوعي بايد گفت اين سازمان پيشاني نظام در مواجهه با مردم است. به همين دليل است که ما مي‌توانيم ادعا کنيم رفتار ناجا به عنوان نماينده نظام در ميان اقشار مختلف بر روي آنها تأثيرگذار خواهد بود.
به عنوان يک جمع‌بندي تا اين جاي بحث اگر بخواهيم براي ناجا دوچالش نام ببريم بايد طيف وسيع شرح وظايف و همه شمولي يا همگاني بودن اين سازمان را مورد اشاره قرار دهيم.
اين درحالي است که پس از قرار دادن اين دو نکته در کنار هم، ما به حساسيت و اهميت عملکرد ناجا پي مي‌بريم که در واقع مي‌توان گفت آبرو و حيثيت نظام جمهوري اسلامي وابستگي زيادي به آن پيدا مي‌کند. اين مسأله به اين مفهوم است که سوء عملکرد احتمالي ناجا طيف وسيعي از جامعه را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. مثلاً امنيت به عنوان يک بسترساز براي فعاليت‌هاي اجتماعي اگر دچار خدشه شود همه فعاليت‌هاي اجتماعي را دچار خدشه خواهد کرد.
با تفاسيري که شرح داده شد به عقيده بنده تنها يک عامل است که مي‌تواند باعث عملکرد بهينه ناجا و کارآمد آن باشد. و من اين عامل را چيزي جز نيروي انساني با کيفيت نمي‌دانم هر چند که در اين ميان نمي‌توان از مسايلي چون کمبود بودجه و امکانات و همچنين عدم توجه کافي به اين سازمان غافل شد. عدم توجهي که در همه ادوار و همه دولت‌ها مشهود بوده و هست، ضمن آنکه بايد گفت متأسفانه پليس از لحاظ اجتماعي هم داراي شأنيات لازم نيست يعني جامعه احترام لازم را براي پليس قائل نيست.
اما همه اين کاستي‌ها در حالي است که من معتقدم ناجا تنها با استفاده از نيروي کارآمد مي‌تواند به آن نائل آيد. و اين مهم پديد نمي‌آيد مگر با استخدام بهترين‌هاي جامعه، که متأسفانه بايد بگويم امروز شاهد حضور چنين نيروهايي در بدنه نيروي انتظامي نيستيم.
* به نظر شما چرا ناجا از جذب نيروهاي کارآمد ناتوان است؟
- اين برمي‌گردد به عدم وجود جاذبه در نيروي انتظامي، البته با پيش کشيدن بحث ناکارآمدي به هيچ وجه نمي‌خواهيم زحمات کادر اين سازمان را نفي کنيم اما بايد گفت که زحمتکش بودن نيروها به تنهايي کفايت نمي‌کند.
* لطفاً بيشتر توضيح دهيد.
- ببينيد همانطور که سلامت جسمي و عقلي و همچنين استانداردهاي فرهنگي براي استخدام کادر نيروي انتظامي لازم است، التزام عملي اين افراد به نظام و انقلاب بايد به عنوان يک اصل محوري و مهم‌ترين موضوع مورد توجه قرار بگيرد. يعني پرسنل نيروي انتظامي بايد به اين مسأله واقف باشند که هر قدمي برمي‌دارند ممکن است به نفع يا ضرر نظام جمهوري اسلامي ايران تمام شود و با همين ديدگاه هم در اين دستگاه به خدمت مشغول شوند و در همين راستا بايد ضمن وقوف کامل به قانون بيشترين پايبندي به آن را هم داشته باشند. اما متأسفانه در عمل چنين نيست.
* مگر شما مصاديقي سراغ داريد که اصول ياد شده زير پا گذاشته شده باشد؟
- بله مثلاً ما شاهد برپايي همايش‌هايي از سوي نيروي انتظامي هستيم که متأسفانه خانواده برخي پرسنل ناجا حجاب اسلامي را جدي نمي‌گيرند و شاهد عدم رعايت شرع و قانون در رابطه با حجاب توسط خانواده‌هاي اين بزرگواران هستيم که اين حکايت از عدم توجيه آنان نسبت به حدود شرعي و قانون دارد. يعني در حالي که بدحجابي در قانون ما جرم محسوب مي‌شود خانواده مجري قانون خود به اين جرم مبادرت مي‌ورزد. حالا به نظر شما چنين پرسنلي مي‌توانند حافظ حدود شرعي و قانون در مورد حجاب در جامعه باشند؟
* شما ريشه اين عدم پايبندي را کجا مي‌بينيد؟
- به عقيده من بسياري از کساني که براي خدمت به ناجا مراجعه مي‌کنند با اين ديدگاه به اين نيرو مي‌آيند که صرفاً شغلي داشته باشند. يعني يک ديدگاه کارمندي به اشتغال در ناجا دارند. اين در حالي است که مطابق فرمايش مقام معظم رهبري بايد وظيفه و دغدغه اصلي پرسنل ناجا حفظ ارزش‌ها باشد.
* آقاي دکتر ما شاهد يک مسأله ديگر هم هستيم و آن اينکه دايره استخدام نيروي انتظامي همواره مشغول استخدام است اما متقاضي کمي به آن مراجعه مي‌کنند يعني اين طور مي‌خواهم بگويم که با وجود آماري که از بيکاري سراغ داريم باز هم عده‌اي که براي کار به ناجا مراجعه مي‌کنند کمتر از ميزاني است که ناجا نياز دارد!
- بحث بنده هم همين جاست که ناجا نتوانسته براي نيروهاي با کيفيت و باسواد جذابيت ايجاد کند و عمدتاً شاغلين در اين سازمان از استان‌هايي هستند که بالاترين آمار بيکاري را دارند.
* چرا ناجا نتوانسته براي افراد خبره و توانمند جذاب باشد؟
- اين به دليل عملکرد ضعيف اين نيرو در سال‌هاي اخير است که باعث شده شأن اين نيرو در سطح جامعه تنزل پيدا کند. مثلاً کافي است عده بسيار معدودي از پرسنل نيروي انتظامي اقدام به اخذ رشوه نمايند. سوء عمل همين عده محدود عملکرد کل پرسنل ناجا که از اين جرم مبري هستند را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد. لذا همانطور که در ابتداي بحث گفتم از آنجا که کل جامعه با اين نيرو سر و کار دارند يک تخلف کوچک از عده‌اي قليل به سرعت با بزرگ‌نمايي به همه جامعه تعميم مي‌يابد. و اين باعث ايجاد بي‌اعتمادي مي‌شود. اين در حالي است که نه گزينش نيروي انتظامي سعي در جذب نيروهاي کارآمد دارد و نه حتي دوره‌هاي آموزشي نيروهاي جذب شده داراي کيفيت مناسب است و به همين دليل ما شاهد بازتوليد ناکارآمدي توسط نيروي انتظامي هستيم. و اين ناکارآمدي باعث شده بسياري از اين نيروها نه خود را نماينده نظام و انقلاب بدانند و نه انگيزه‌اي براي حفظ ارزش‌هاي انقلاب داشته باشند بلکه صرفاً براي امرار معاش به کار در ناجا مشغول شوند.
* به نظر شما اين معضل به مشکلات مالي و عدم تأمين مالي پرسنل در طول خدمت برنمي‌گردد.
- به هيچ وجه! در اين رابطه من براي شما يک مثال مي‌زنم، دستمزد نيروهاي آموزش و پرورش تفاوت چنداني با حقوق و دستمزد نيروهاي ناجا ندارد و يا مثلاً پرستاران با وجود فشار کاري بالايي که دارند از حقوق دريافتي کمي هم برخوردارند اما خللي که در خدمت‌رساني معلمين وپرستاران مشاهده مي‌شود بسيار کمتر از پرسنل ناجاست.
*شما مصاديقي هم از بي‌توجهي به انجام وظيفه توسط پرسنل ناجا ديده‌ايد؟
بله در اين مورد چند مثال که خودم شاهد آن بودم براي شما مي‌گويم: مثلا وقتي در فرودگاه مهرآباد از يک مأمور زن درخواست کردم با چند فقره از زناني که عملاً دست به کشف حجاب زده بودند برخورد کند، آن مأمور خانم عنوان کرد که من تا به حال چند بار اين کار را انجام داده‌ام و توبيخ شدم يا مثلاً در ايستگاه راه‌آهن مشهد خاتمي کشف حجاب کرده بود که من اين مسأله را به اطلاع يک درجه‌دار پليس رساندم و او گفت من نان زن و بچه‌ام را به خاطر برخورد با اين خانم قطع نمي‌کنم! يا مثلاً در فرودگاه شيراز به خانمي که کشف حجاب کرده بود تذکر دادم و ضمن آن به چند مأمور ناجا هم متوسل شدم که آنها با تعجب به من مي‌گفتند مگر اين مسأله جرم است که ما دخالت کنيم! برآيند حرف بنده از ذکر اين مثال‌ها اين است که اگر پرسنل نيروي انتظامي برداشت ديني و وظيفه‌اي از انجام وظيفه خود داشتند ما شاهد اين صحنه‌ها نبوديم.
* آقاي دکتر فرماندهان نيروي انتظامي معتقدند کارشکني ساير دستگاه‌ها و از همه مهم‌تر دولت باعث انفعال اين چنيني ناجا شده است.
- ببينيد حمايت بالادستي‌ها از نيروي انتظامي را خود ناجا بايد ايجاد کند. يعني اگر ما شاهد عدم حمايت دولت يا ساير ارگان‌ها از نيروي انتظامي هستيم به دليل عدم اقتدار فرماندهان اين نيروست. وقتي کيفيت خدمت‌رساني ناجا در مقاطع مختلف افزايش يافت، از حمايت مردمي برخوردار خواهد شد و وقتي از حمايت مردمي برخوردار شود مي‌تواند با قدرت از ارگان‌هاي بالادستي مثل دولت تقاضاي امکانات و بودجه کند و از آن طرف خدمت مطلوب باعث بهبود وجهه اين نيرو در بين عموم و جذب نيروهاي کارآمد جامعه خواهد شد. اين در حالي است که الان به دليل کمبود نيروي انساني مشاغل بسيار مهمي در ناجا بر دوش نيروهاي وظيفه است که به هيچ عنوان نه از انگيزه کاري برخوردار هستند، و نه آموزش کافي براي انجام وظايف محوله ديده‌اند.
* خب ناجا چطور مي‌تواند کيفيت عملکرد خود را ارتقاء بدهد.
- وقتي ناجا قدرت دارد در يک شب همه اشرار تهران را دستگير کند چرا به اين کار ادامه نمي‌دهد؟ آيا با تداوم اين کار نيروي انتظامي به يک نيروي معتمد مردم تبديل نخواهد شد؟ آن موقع است که اشتغال در ناجا باعث افتخار بسياري از نيروهاي ارزشي مي‌شود. يک راهبرد ديگر براي بالا بردن کيفيت عملکرد ناجا برون‌سپاري است به اين مفهوم که نيروي انتظامي آن بخش از وظايف خود که غير حاکميتي محسوب مي‌شود را به ساير بخش‌ها واگذار کند. تا با سبک شدن حجم وظايفي که قابل برون‌سپاري است ناجا به ارائه خدمات با کيفيت در مسايل مهم‌تر بپردازد.
* اما برخي موکدا معتقدند ناهماهنگي و چندصدايي ساير دستگاه‌ها مثل مواضع اخير رييس‌جمهور در قبال اجراي قانون عفاف و حجاب مانع از ارائه خدمات با کيفيت توسط ناجاست.
- ببينيد فرماندهي ناجا تحت فرمان رهبري است و رهبري شرح وظايف اين دستگاه را تعيين کرده و سخنان رئيس‌جمهور نمي‌تواند مانع از عملکرد ناجا در قبال بي‌حجابي باشد. و من در اين مورد معتقدم ناجا به دليل اينکه مترصد بود تا از زيربار اين مسئوليت شانه خالي کند، دستور رئيس‌جمهور را بهانه‌اي قرار داد تا به طور کلي خود را از اين مسأله کنار بکشد. چرا که اصولاً تمايلي براي انجام مسئوليت‌هاي دردسرساز ندارند.
بهروزجعفري نماينده سميرم و عضو کميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي:
*آقاي جعفري اين هفته، هفته نيروي انتظامي است اما کميسيون فرهنگي در موارد محدودي به عملکرد ناجا نظارت دارد که يکي از اين موارد بخشي از وظيفه ناجا در قبال اجراي قانون عفاف و حجاب است که متاسفانه با وجود همه تاکيدهاي موجود و مطالبه عمومي، شاهد توقف کامل آن هستيم. لطفا بفرماييد مجلس تا کنون در اين مورد از ناجا مطالبه‌اي نداشته؟
سوال شما صرفاً در مورد عملکرد نيروي انتظامي در قبال طرح عفاف و حجاب است اما بايد گفت اين قانون که از سال 84 توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيده متوجه بيست و چند سازمان و وزارتخانه و نهاد است. يعني اينکه اگر نيروي انتظامي عملکرد سلبي خود را بعد از مدتي متوقف کرده درا رتباط با ساير بخش‌هاي مسئول در قبال قانون عفاف و حجاب مي‌شود.
* چطور عملکرد سلبي به عملکرد ساير بخش‌ها گره خورده؟
- ببينيد نيروي انتظامي تا به حال در چند مقطع گشت‌هاي ارشاد را راه‌اندازي کرده و با مظاهر فساد و بي‌حجابي هم برخورد نموده اما بعد از مدتي دستگاه‌هاي ديگر وارد ميدان مي‌شوند و با موضع‌گيري خود در کار ناجا ايجاداخلال مي‌کنند.
* اما کار نيروي انتظامي نبايد با اعلام مواضع ساير دستگاه‌ها دچار خدشه شود چون اصلاً ارتباطي به هم ندارند.
- بله اما بالاخره بايد يک عزم واحد بين همه دستگاه‌ها وجود داشته باشد تا ناجا بتواند وظيفه خود را به درستي انجام دهد. الان وضع به گونه‌اي شده که در مورد يک قانون همه‌گير (عفاف و حجاب) همه از نيروي انتظامي انتظار دارند به وظيفه خود عمل کند. در حالي که دستگاه‌هاي موظف در اين زمينه کنار گود نشسته‌اند و نه تنها به وظيفه خود عمل نمي‌کنند. بلکه تبديل به منتقد عملکرد ناجا هم شده‌اند.
*اما همه مي‌دانيم که حضرت آقا در موارد متعددي از جمله ديدارشان با نمايندگان مجلس صراحتاً فرموده بودند که نيروي انتظامي بايد با قدرت با مظاهر فساد و بدحجابي برخورد کند.
- بله امر مقام معظم رهبري مطاع است و نيروي انتظامي هم موظف است اين دستورات را اجرا کند اما بحث اينجاست که ابزار و لوازم کار بايد فراهم باشد. مثلاً وقتي ديدگاه وزارت کشور و رئيس‌جمهور در مورد برخورد با بي‌حجابي همخواني ندارد، چطور مي‌توان از نيروي انتظامي انتظار عملکرد مطلوب داشت؟
اين در حالي است که عدم انسجام در دستگاه‌ها، پذيرش مردمي را پايين مي‌آورد يعني مشکلي که ممکن است در صورت حمايت دستگاه‌هاي مسئول با يک تذکر لساني حل شود، به دليل عدم حمايت از عملکرد سلبي ناجا ممکن است به محاکم قضايي کشيده شده و به صدور احکامي بسيار شديدتر بيانجامد.
* کميسيون فرهنگي در اين مورد چه کار مي‌کند؟
- ما الان نزديک به 4 ماه است که اين مسأله را در دستور کار داريم و جلسات مستمري با وزارت ارشاد، کشور و همين‌طور نيروي انتظامي داشته‌ايم.
* اين جلسات چه نتيجه‌اي در بر داشت؟
- وزير کشور در اين مورد طرف سوال واقع شد و مدعي شد که طرحي در وزارت کشور تحت عنوان حفظ حريم امنيتي شهروندان تهيه شده و کميسيون فرهنگي هم بلافاصله کميته‌اي تشکيل داد که به وزارت کشور رفتند و طرح را مورد بررسي قرار دادند. خوشبختانه طرح جامع و خوبي هم بود که بررسي کم و کيف آن در اين فرصت اندک نمي‌گنجد لذا کميسيون فرهنگي طرح عفاف و حجاب را به شکلي جامع در نظر مي‌گيرد و نه صرفاً از جنبه سلبي آن.
* الان نيروي انتظامي در ارتباط با جمع‌آوري آنتن‌هاي ماهواره چکار مي‌کند؟ آيا گزارشي به کمسيون فرهنگي ارسال کرده است؟
- نيروي انتظامي در محيط‌هاي کوچک عملکرد مطلوب‌تري نسبت به کلان شهرها داشته است، اما بايد گفت در شهرهاي بزرگ اين معضل تقريباً به شکل رها شده درآمده است. و اين انتقاد را بنده هم وارد مي‌دانم، الان در شهرهايي مثل تهران و اصفهان تجهيزات ماهواره‌اي به راحتي خريد و فروش و نصب مي‌شود.
* به نظر شما بالاخره چکار بايد کرد؟ بايد به بهانه کار فرهنگي به ناجا حق بدهيم؟
- بنده هم معتقدم کار سلبي لازم است و تنها دم زدن از کار فرهنگي يعني اينکه ما نمي‌خواهيم کار انجام دهيم. شما الان آنتن‌هاي بشقابي را در روي پشت بام‌ها مي‌بينيد و انتظار داريد که ناجا آنها را جمع‌آوري کند که انتظار بحق و قانوني هم هست، اما بنده مطلعم اخيراً دستگاه‌هاي کوچکي وارد بازار شده که بدون علامت و نشانه‌اي در روي پشت بام امواج ماهواره‌ها را دريافت مي‌کند. در اين مورد نيروي انتظامي مي‌خواهد چه کار کند آيا مي‌تواند وارد همه خانه‌ها بشود؟
سيدعلي حسيني نماينده نيشابور و عضو کميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي:
*آقاي حسيني مدتي است شاهد انفعال ناجا در انجام وظيفه‌اش در قبال قانون عفاف و حجاب هستيم دليل اين بي تحرکي از نظر شما چيست؟
عفاف و حجاب يکي از مشخصه‌هاي اصلي فرهنگ اسلامي است و در هر جامعه‌اي که فرهنگ اسلامي غالب باشد و مردم مسلمان در آن مشغول به زندگي باشند و حاکميت هم براساس انديشه‌هاي اسلامي باشد. مسلماً مقوله عفاف و حجاب به عنوان يکي از مهم‌ترين شاخصه‌هاي حکومت اسلامي بايد مورد توجه مسئولين قرار بگيرد. در اين راستا نيروي انتظامي هم به عنوان ضابط قوه قضائيه ماموريت دارد با ناهنجاري‌ها و مظاهر فساد و بي‌حجابي برخورد داشته باشد. اما بنده معتقدم از آنجايي که پديده بي‌حجابي يک مقوله فرهنگي است برخورد با آن هم بايد فرهنگي باشد. در اين راستا ما نياز به تربيت فرزندان، معرفي نتايج رعايت عفاف و حجاب و همچنين معرفي نتايج و عوارض عدم رعايت عفاف و حجاب در جامعه هستيم، لذا در اين راستا بنده معتقدم ما نتوانسته‌ايم نهادهاي متولي امر در اين زمينه‌ها را به فعاليت وا داريم و آنها را مديريت کنيم. براين اساس بنده معتقدم بسياري از نهادهاي جلوتر از نيروهاي انتظامي وجود دارد که در درجه اول آنها بايد کار خود را درست انجام دهند. نهادهايي مثل خانواده و آموزش و پرورش و آموزش عالي و همچنين حوزه‌هاي علميه، رسانه‌ها و از همه مهم‌تر رسانه ملي در اين مورد بايد فعال شوند و ما تربيت را بايد از نقطه صفر شروع کنيم.
پس اگر ما در مقاطعي که نام بردم خوب عمل کنيم، آن وقت اولويت در عمل به قانون عفاف و حجاب براي ما برخورد سلبي توسط نيروي انتظامي نخواهد بود. ونيروي انتظامي تنها در مواردي وارد ميدان خواهد شد که بي‌حجابي عامدانه انجام مي‌شود و قصد صدمه زدن به فرهنگ عمومي را دارد. که اين شامل کانونهاي سازمان‌يافته و مغرض مي‌شود و مسلما در اين مقاطع برخورد نيروي انتظامي بايد شديد و قاطع باشد. در اين راستا معتقدم دوره اينکه ما تقصيرها را به گردن يک دستگاه بيندازيم و آن دستگاه هم جاي ديگر را مقصر بداند به پايان رسيده و همه بايد احساس خطر بکنيم؛ چرا که پديده بدحجابي مثل موريانه نهاد و بنيان خانواده‌ها را مورد هجمه قرار داده است. ضمن اينکه معتقدم غير از موارد سازمان يافته عملکرد خشن راه به جايي نخواهد برد.
* اما حاج‌آقا! همين موارد سازمان يافته که شما مي‌فرماييد، را بنده در تمام سطح شهر مشاهده مي‌کنم. به جد مي‌توانم بگويم بارها شاهد کشف حجاب بوده‌ام به طوري که فکر مي‌کنم کم کم داريم به مرحله عادي‌سازي در اين مورد مي‌رسيم، اين در حالي است که تاکنون هيچ گونه اثري از نيروي انتظامي در برخورد با مواردي که خودم شاهد بوده‌ام نديده‌ام!
بله، در اين مورد بايد گفت مشکلي که از همان ابتداي پيگيري کميسيون فرهنگي مشهود بود عدم هماهنگي نيروي انتظامي و دولت بود که به وضوح مشاهده شد. به صورتي که آقاي رئيس‌جمهور در يک مصاحبه تلويزيوني جملاتي را بيان کردند مبني بر اينکه دولت تمايل و اعتقادي به برخورد خشن با بدحجابي ندارد و از سوي ديگر فرمانده نيروي انتظامي معتقد بود که بايد با مظاهر بدحجابي برخورد شود. اعضاي کميسيون به شدت به اين ناهماهنگي معترض بودند و ما اعلام کرديم که پديده بي‌حجابي مساله‌اي نيست که در حاکميت ما در مورد آن چند صدايي و تعاريف مختلف وجود داشته باشد که البته اين اختلافات کاهش پيدا کرد اما اينکه شما مي‌فرماييد در مواردي که شاهد بوده‌ايد ناجا منفعل است، فکر مي‌کنم به اين دليل باشد که هنوز بين اين نهادهاي تصميم گيرنده و مجري، وحدت رويه لازم ايجاد نشده است.
* آقاي حسيني! بدنه مذهبي کشور هم به قانون آگاه است و هم از سلسله مراتب کشوري و لشکري آگاهي دارد و هم وقايع را جزء به جزء رصد مي‌کند! يعني مي‌خواهم بگويم همه ما خوب مي‌دانيم که فرمانده نيروي انتظامي از نظر قانوني تنها به شخص مقام معظم رهبري پاسخگوست و ايشان هم بارها موکدا فرموده‌اند نيروي انتظامي قاطعانه بايد با مظاهر بي‌حجابي برخورد کند. الان به نظر مي‌رسد که مخالفت دولت بهانه‌اي شده براي ناجا تا از خدا خواسته دست به يک انفعال بزند تا از هزينه‌هايي که در صورت اجرا برايش ايجاد مي‌شود در امان بماند و لذا بنده به عنوان يک شخص آگاه نظر حضرت عالي را قبول نمي‌کنم!
- ببينيد، همان طور که گفتيد اجراي قانون عفاف و حجاب توسط نيروي انتظامي هزينه دارد. غير از فحش و بد و بيراهي که بدحجاب‌ها مي‌دهند يک مساله ديگر هم در بين است يعني اينکه اگر برخوردي صورت بگيرد مي‌گويند پس چطور رئيس‌جمهور گفته برخورد صورت نگيرد؟ مردم که اطلاع از مسائل قانوني ندارند و اين ناهماهنگي و چند صدايي يک تعارض به وجود مي‌آورد.
* يعني شما مي‌فرماييد ما بينات واضح و دستورات قرآن را زمين بگذاريم براي خشنودي خلق خدا؟ ما بايد ببينيم علت اصلي کجاست که نيروي انتظامي يک مصاحبه تلويزيوني رئيس‌جمهور را بهانه کرده و کار را تعطيل کرده است؟
عرض بنده هم همين بود که اگر بي‌حجابي حتي در داخل اتومبيل مشهود باشد، ناجا بايد برخورد کند اما يک مسئله هست و آن اينکه وقتي مسئولين در يک جلسه کنار هم قرار مي گيرند نبايد دچار اختلاف باشند وگرنه هم از لحاظ شرع و هم از لحاظ قانون چشم نيروي انتظامي بايد به اشاره رهبري باشد؛ گيرم که آقاي رئيس‌جمهور در يک مصاحبه حرفي هم زده باشد!
به هر حال من معتقدم تشتت آراء باعث سردرگمي مردم و زير سوال رفتن اقتدار نيروهاي مسئول مي‌شود.
* آقاي حسيني برخي صاحبنظران معتقدند علت انفعال ناجا فقر نيروي کارآمد در بدنه ناجاست. شما در اين مورد چه نظري داريد؟
-بنده اين نظر را به صورت جزئي تاييد مي‌کنم، مثلا در بخش پيشگيري که شامل کارهاي فرهنگي و اجتماعي مي‌شود، نياز به کارشناسان مجرب و صاحبنظري داريم که در امر پيشگيري از مفاسد و جرم موثر باشند و ارتباطات موثري رابا سازمان‌هاي فرهنگي برقرار کند و چون نيروي انتظامي بيشترين ارتباط را با جرم و جنايت و مفاسد دارد، اطلاعات موثق و وسيعي هم در اين رابطه در اختيار دارد و انتظار مي‌رود بر پايه اين اطلاعات راهکارهاي بروز و موثري براي جلوگيري از اين موارد ارائه کند که به عقيده من در اين بخش نيروي انتظامي فاقد کارشناسان خبره مي‌باشد.
* در پايان بحث اگر نکته‌اي مغفول مانده بفرماييدو اگر مشکل و معضلي مربوط به نيروي انتظامي وجود دارد اعلام کنيد.
-اولا من اين هفته را به همه پرسنل شريف و زحمتکش ناجا تبريک عرض مي‌کنم و آرزوي موفقيت براي همه اين عزيزان دارم اما در مورد مشکل و معضل بايد عرض کنم با توجه به اينکه حوزه انتخابيه ما(نيشابور) در شرق کشور قرار دارد به عنوان مدخل قاچاقچيان مواد مخدر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و جوانان هم در دسترس اين پديده شوم قرار دارند. لذا يکي از درد دلهاي مردم با ما مسئولين اعتراض به ناهماهنگي نيروي انتظامي و قوه قضاييه است.
به اين شکل که نيروي انتظامي يک قاچاقچي حرفه‌اي را دستگير مي کند اما قوه قضاييه بعد از يکي دو شب بازداشت يا فرد مزبور را آزاد مي کند و يا به دست زندان‌هاي روز آزاد مي‌سپارد. يعني اينکه فرد روز آزاداست و شب براي حضور و غياب به زندان مراجعه مي‌کند و در خلال روز به ادامه همان اعمال مجرمانه خود مي‌پردازد که اين مسئله براي ما دو معضل ايجاد کرده، يکي اينکه اين شيوه مجازات نه تنها باعث تنبيه مجرم نمي‌شود بلکه او را جري‌تر مي‌کند و از طرف ديگر بقيه را نيز در معرض وسوسه قرار مي‌دهد. به اين شکل وقتي مماشات با تبهکاران را مشاهده مي‌کنند آنها نيز به سمت اين گونه اعمال تمايل پيدا مي‌کنند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر